کاشی و سرامیک یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در خانه‌های مسکونی هستند که به دلیل زیبایی، مقاومت بالا و نگهداری آسان، در کف و دیوار فضاهای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات در انواع مختلفی تولید می‌شوند و ویژگی‌های متفاوتی دارند که بسته به کاربرد، مواد اولیه، روش تولید و قیمت انتخاب می‌شوند.
انواع کاشی و سرامیک خانگی بر اساس کاربرد
کاشی و سرامیک خانگی بر اساس محل استفاده و ویژگی‌های فنی به چند دسته تقسیم می‌شوند. هر نوع دارای مشخصات خاصی از نظر ضخامت، میزان جذب آب، مقاومت در برابر ضربه و لغزندگی است. در ادامه، دسته‌بندی‌های اصلی همراه با ویژگی‌های آن‌ها آورده شده است.
۱. کاشی دیواری
✅ کاربرد: دیوار آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی
✅ ویژگی‌ها:
✔ ضخامت کمتر از کاشی‌های کف
✔ لعاب براق، نیمه‌مات یا مات
✔ جذب آب بالا (برای چسبندگی بهتر به دیوار)
✔ سطح صاف با قابلیت تمیزکاری آسان
✔ در طرح‌های ساده، سه‌بعدی و برجسته
۲. سرامیک کف
✅ کاربرد: سالن‌ها، اتاق‌ها، سرویس بهداشتی، تراس و فضاهای پرتردد
✅ ویژگی‌ها:
✔ ضخامت بیشتر از کاشی دیواری
✔ مقاومت بالا در برابر ضربه و سایش
✔ دارای بافت‌های مختلف برای جلوگیری از لغزندگی
✔ مقاوم در برابر بارهای سنگین و تردد بالا
✔ انواع مختلف: لعاب‌دار، مات، ضدخش
۳. سرامیک پرسلانی
✅ کاربرد: فضاهای پرتردد داخلی و محیط‌های خارجی مانند حیاط، پارکینگ و نما
✅ ویژگی‌ها:
✔ جذب آب بسیار پایین (کمتر از ۰.۵%)
✔ مقاومت بالا در برابر سایش، مواد شوینده و فشار
✔ مناسب برای محیط‌های داخلی و خارجی
✔ مقاوم در برابر یخ‌زدگی و تغییرات دمایی
✔ دوام و استحکام بالا در برابر شرایط سخت
۴. سرامیک ضد لغزش
✅ کاربرد: حمام، استخر، ورودی ساختمان‌ها و محوطه‌های مرطوب
✅ ویژگی‌ها:
✔ سطح بافت‌دار برای افزایش اصطکاک و جلوگیری از سر خوردن
✔ مناسب برای محیط‌های خیس و مرطوب
✔ تنوع در طرح و رنگ
✔ قابلیت استفاده در فضاهای داخلی و خارجی
فرآیند تولید کاشی و سرامیک خانگی، آماده‌سازی مواد اولیه
در این مرحله، مواد اولیه مورد استفاده شامل خاک رس، فلدسپات، سیلیس، کربنات کلسیم و سایر افزودنی‌ها آماده و مخلوط می‌شوند.
خاک رس – تأمین‌کننده ساختار و چسبندگی (۴۰-۶۰% ترکیب)
فلدسپات – کاهش دمای ذوب و بهبود استحکام نهایی (۱۵-۲۵%)
سیلیس – افزایش مقاومت در برابر سایش و تغییرات حرارتی (۱۰-۲۰%)
کربنات کلسیم و تالک – اصلاح خواص مکانیکی و جلوگیری از ترک‌خوردگی (۵-۱۵%)
افزودنی‌های شیمیایی – اصلاح خواص فیزیکی و بهبود رنگ
فرآیند ها جهت آماده‌سازی مواد اولیه
🔹 خردایش و آسیاب: مواد اولیه در آسیاب‌های گلوله‌ای (Ball Mill) به ذراتی با اندازه کمتر از ۱۰۰ میکرون تبدیل می‌شوند.
🔹 مخلوط‌سازی با آب: مواد پودر شده با حدود ۳۵-۴۰% آب مخلوط می‌شوند تا دوغاب سرامیکی (Slip) تشکیل شود.
🔹 همگن‌سازی و پالایش: دوغاب از الک‌های با مش ۳۲۵ عبور داده شده و ناخالصی‌ها حذف می‌شوند.
🔹 اسپری درایر (Spray Dryer): دوغاب با استفاده از نازل‌های مخصوص به ذرات پودری کروی با رطوبت ۵-۷% تبدیل می‌شود که برای پرس‌کاری مناسب هستند.
فرم‌دهی (پرس یا اکستروژن)
این مرحله نقش تعیین‌کننده‌ای در استحکام، ابعاد و کیفیت نهایی کاشی دارد. دو روش اصلی برای شکل‌دهی وجود دارد:
پرس پودر خشک (Dry Pressing) – روش رایج در کاشی‌سازی
🔹 فشار اعمالی: ۲۰۰-۴۰۰ بار (برای کاشی دیواری) و ۴۰۰-۶۰۰ بار (برای سرامیک کف و پرسلان)
🔹 زمان فشرده‌سازی: ۰.۵ تا ۲ ثانیه
🔹 مزایا: دقت بالا در ابعاد، استحکام اولیه بالا
🔹 مناسب برای: کاشی دیواری، سرامیک کف، پرسلان
اکستروژن (Extrusion) – مناسب برای کاشی‌های خاص و آجری
🔹 رطوبت خمیر: ۱۵-۲۰%
🔹 دمای خروجی: ۵۰-۷۰ درجه سانتی‌گراد
🔹 مزایا: امکان تولید اشکال سه‌بعدی و آجری
🔹 مناسب برای: کاشی‌های طرح آجر، محصولات سرامیکی خاص
خشک کردن (Drying)
هدف از این مرحله کاهش میزان رطوبت کاشی به زیر ۱% است تا از ترک‌خوردگی و تغییر ابعاد در مراحل بعدی جلوگیری شود.
✅ روش‌های خشک کردن:
🔹 خشک‌کن‌های تونلی (Tunnel Dryer) – دمای ۱۰۰-۱۵۰°C، زمان خشک شدن ۲۰-۶۰ دقیقه
🔹 خشک‌کن‌های سریع (Rapid Dryer) – دمای ۱۵۰-۲۵۰°C، زمان ۵-۱۵ دقیقه
✅ اهمیت خشک کردن:
✔ جلوگیری از ترک‌های حرارتی در مرحله پخت
✔ بهبود استحکام مکانیکی اولیه
✔ کنترل بهتر جذب آب
لعاب‌زنی (Glazing) – ایجاد پوشش شیشه‌ای و طرح‌دار
لعاب‌زنی یکی از مراحل حیاتی در تولید کاشی است که به محصول نهایی زیبایی، مقاومت شیمیایی و کاهش جذب آب می‌دهد. لعاب می‌تواند براق، مات، نیمه‌مات، زبر یا پولیش‌شده باشد.
✅ ترکیبات لعاب:
🔹 سیلیس (SiO₂) – ۴۰-۵۰%
🔹 فلدسپات (Na₂O·Al₂O₃·SiO₂) – ۲۰-۳۰%
🔹 اکسید آلومینیوم (Al₂O₃) – ۵-۱۰%
🔹 رنگدانه‌ها و افزودنی‌های خاص – ۲-۵%
✅ روش‌های لعاب‌زنی:
🔹 اسپری لعاب (Spray Glazing) – رایج‌ترین روش
🔹 دیسکی (Disc Glazing) – ایجاد لعاب یکنواخت
🔹 سیلک اسکرین (Silk Screen Printing) – طرح‌های دقیق
✅ ضخامت لعاب: بین ۰.۲ تا ۰.۸ میلی‌متر متغیر است و بسته به نوع کاشی و میزان مقاومت مورد نیاز تعیین می‌شود:
🔹 کاشی دیواری: لعاب نازک‌تر (حدود ۰.۲ تا ۰.۴ میلی‌متر) برای زیبایی و چسبندگی بهتر به دیوار.
🔹 سرامیک کف: لعاب ضخیم‌تر (حدود ۰.۵ تا ۰.۸ میلی‌متر) برای افزایش مقاومت در برابر سایش و ضربه.
🔹 سرامیک پرسلانی: لعاب ضخیم‌تر و مقاوم‌تر، به‌ویژه در مدل‌های پولیش‌شده.
ضخامت لعاب تأثیر مستقیم بر دوام، مقاومت در برابر خط و خش و میزان جذب آب دارد.
پخت در کوره (Firing) – افزایش استحکام و تثبیت رنگ
کاشی و سرامیک پس از لعاب‌زنی، وارد مرحله پخت در کوره می‌شود. این مرحله مهم‌ترین تأثیر را بر استحکام، تخلخل و خواص نهایی محصول دارد.
✅ ویژگی‌های کوره:
🔹 دمای پخت: ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد
🔹 زمان پخت: ۳۰ تا ۶۰ دقیقه (بسته به نوع کاشی)
🔹 نوع کوره: تونلی (Tunnel Kiln) یا رولری (Roller Kiln)
✅ تفاوت دما در انواع کاشی:
✅ نقش پخت در کاشی:
✔ افزایش سختی و مقاومت مکانیکی
✔ کاهش جذب آب (خصوصاً در پرسلان)
✔ تثبیت طرح و رنگ لعاب
بسته‌بندی و کنترل کیفیت
پس از پخت، کاشی‌ها باید از نظر ابعادی، ظاهری و مکانیکی بررسی شوند تا محصولات معیوب جدا شوند.
✅ آزمایش‌های کنترل کیفیت:
🔹 بررسی ابعاد – تلورانس ±۰.۵%
🔹 مقاومت در برابر ضربه و سایش – استاندارد ISO 10545-6
🔹 مقاومت در برابر یخ‌زدگی – استاندارد ISO 10545-12
🔹 جذب آب – کمتر از ۰.۵% برای پرسلان
✅ نحوه بسته‌بندی:
🔹 استفاده از کارتن و پالت چوبی
🔹 قرار دادن فاصله‌گذار (Spacer) بین کاشی‌ها
🔹 کدگذاری و لیبل‌گذاری برای شناسایی دقیق
قیمت کاشی و سرامیک خانگی
قیمت کاشی و سرامیک به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
🔹 جنس و نوع کاشی (معمولی، پرسلانی، ضد لغزش و…)
🔹 ابعاد (کوچک، متوسط، بزرگ، اسلب)
🔹 طرح و کیفیت چاپ
🔹 لعاب و نوع پوشش سطحی (براق، مات، نیمه‌مات)
🔹 برند و کشور سازنده
در ادامه، قیمت‌های تقریبی سه دسته مختلف را بررسی می‌کنیم:
- کاشی‌های معمولی: این کاشی‌ها عمدتاً برای دیواره‌های داخلی مانند حمام، سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه استفاده می‌شوند و قیمت پایین‌تری دارند. برای مثال، کاشی ۳۰×۶۰ دیواری لعاب‌دار برند پردیس طرح ساده با قیمت ۱۲۰٬۰۰۰ تومان و کاشی ۳۰×۹۰ مدل طرح برجسته برند یزد سرام با قیمت ۱۸۰٬۰۰۰ تومان در بازار موجود است.
- سرامیک کف با کیفیت متوسط: این سرامیک‌ها مقاومت خوبی در برابر تردد دارند و اغلب در فضاهای داخلی منزل مانند اتاق‌ها، آشپزخانه و سالن‌ها استفاده می‌شوند. قیمت این محصولات نیز متناسب با ابعاد، کیفیت و برند متغیر است. به‌عنوان نمونه، سرامیک ۶۰×۶۰ برند آسیا مدل مات ساده با قیمت ۱۷۰٬۰۰۰ تومان و سرامیک ۶۰×۶۰ برند ایفاسرام مدل کلکته گلد با قیمت ۲۶۰٬۰۰۰ تومان به فروش می‌رسند.
- سرامیک پرسلانی لوکس: این سرامیک‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش، ضربه و رطوبت، جذب آب پایین و ظاهر زیبا، در دسته محصولات پریمیوم قرار می‌گیرند. قیمت این محصولات بسته به طرح، اندازه و برند متفاوت است. به‌عنوان مثال، سرامیک پرسلانی ۱۲۰×۶۰ برند میلان طرح سنگ پولیش‌شده با قیمت حدود ۶۰۰٬۰۰۰ تومان و سرامیک پرسلانی ۱۲۰×۱۲۰ برند تبریز مدل سوپر شاین با قیمت ۹۵۰٬۰۰۰ تومان در بازار عرضه می‌شوند.
✅ توجه: قیمت‌های ذکر شده مربوط به اسفند ۱۴۰۳ هستند و ممکن است با گذشت زمان و تغییر نرخ ارز یا مواد اولیه، دچار نوسان شوند. برای اطلاعات دقیق‌تر، مراجعه به فروشگاه‌های معتبر آنلاین و حضوری توصیه می‌شود.
مقایسه انواع کاشی و سرامیک خانگی
جمع بندی : انتخاب هوشمندانه کاشی و سرامیک برای خانه‌ای زیباتر و بادوام
اگر به دنبال زیبایی هستید: کاشی‌های دیوار با لعاب براق انتخاب خوبی هستند.
✅ اگر دوام و مقاومت مهم است: سرامیک پرسلانی بهترین گزینه است.
✅ اگر در محیط‌های مرطوب استفاده می‌شود: سرامیک ضد لغزش توصیه می‌شود.
✅ اگر قیمت مقرون‌به‌صرفه می‌خواهید: کاشی‌های معمولی و لعاب‌دار انتخاب مناسبی هستند.
نظر شما درباره‌ی بهترین کاشی و سرامیک خانگی چیست؟ تجربه‌ی خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!
